“Säi hebbent tēgen däi Düütsken spöölt”, sē bäep Johanna frauer. Bäep Johanna was ‘n räecht Ōstfräiske fan Westerfēn. Un däi Düütsken? Ach, d’r mäint’de säi däi anner manskup fan ‘t ollenbörğer gewest. Fööl Ōstfräisen bīlīktäikendent sük sülst näit as düüstk un ōk höör tóól is altīd blōt fan Ōstfräisk of Ōstfräisk Tóól nöymt worden.
Näjs
Ōstfräisk nóómen
In dat fan us stöönt projekt föör ‘n standardōstfräisk wōrdenbauk dājt us lid Onno Feldmann nū ōk almēweğ mēr ōstfräisk föör- un achternóómen upnēmen. D’r bī gājt dat näit um dat ūtprōten fan däi nóómen up Düütsk, man um dat ūtprōten up Ōstfräisk. Däi oel ōstfräisk nóómen as Onno, Ubbo, Fokko wordent up us Ōstfräisk nóómelk häil anners ūtprōt’t:
“Dat hangt mit dat ferkörten tauhôp dat wī allerwēgens in us Ōstfräisk hebbent. Up Ōstfräisk häit’t ‘n Ubbo fan Ueb un ‘n Fokko fan Foek. Ik ken dat fan mī famīlje net sō dat tēgen mī wal fan Oen säeğt word’t.” mäint Feldmann.
Dat däi nóómen sō ūtprōt’t worden is no nārdns upsğrēven worden, dan bī Holger Weigelt, däi wal enkeld nóómen bīsğrēven het. Mit disser täelğ fan us projekt willent wī däi Ōstfräisk Tóól ōk up disser rebäit stöönen un us nóómen bīhollen.
Dat wōrdenbauk finnent Jī hir: oostfraeisk.org
Näjstīden K4 2020
Moin mit nanner,
mit dit näjstīden willent wī jau infermææren wat up stünt in us feräien tau gājt.
Feräien mäin
Wī bünt d’r mit tau gāng, us feräien as „indrağt feräien“ ankennen tau lóóten. Man wī bünt al nū as feräien ankent döör dat stichten un dat fastsetten fan ‘n setten. Do döör ‘n indróógen gift dat mēr sēkerhaiden föör us lēden. Dājt tau ‘n bīspil ‘n lid fan ‘n näit indróógen feräien ‘ rechtshanneln, dan hecht’t däi persōn mit höör priwóót fermöögen. Dat kumt fan §54 BWB (Börğerlīk Wetbauk dt. BGB). Bī ‘n indróógen feräien dājt däi feräien mit sīn fermöögen hechten. Dat is äits möögelk, um dat ‘n indróógen feräien ğeld ferworen dürt. In däi sülverğ ēfkes bünt wī mit dat ankennen as albaterğ feräien tau gāng, um dat wī ğīn winst móóken willent. Dat is fan us siecht ōk fan bīlang, dō wī us bauken tau dat finansamt ōpenboren mautent, dat bī ankent albaterğkaid man minner arbaid móóken dājt.
Ōstfräisk tóól
In d’ oktōber móónd hebbent wī ‘n publikóósje up us wefstē publik móókt, däi däi wērstrīd fan us Ōstfräisk Tóól un dat Lēğdüütsk, dat fan däi Ōstfräisk Landskup ferspred’t word’t, in d’ mik nēmen dājt. In ‘n büelt gâud bīspillen word’t ferklort, wor däi swâk stēen fan dat Lēğdüütsk bünt, dō dat d’r um gājt an däi ōstfräisk kennel fan us tóól tau fertöönen. Däi artikkel is gaud tau lēsen, dō häi dat problēm seküür bīsğrīven dājt un däi bīgin fan us arbaid as feräien setten dājt. ‘T is us duel, dat däi Ōstfräisk Tóól wēr in d’ bīsef brocht word’t, dat wī us äigen tóól un ofkumst klor wordent.
Däi artikkel finnent jī hir: https://www.jungfraeiske-maeinskup.frl/weker-tool-sgrift-dai-ostfraisk-landskup/
Wī wīsent näit blōt wor dat problēm is, wī bäident ōk ‘n löösen, düs is ‘n kurs föör däi tóól in ‘t föörräiden. Wenēr däi kurs tau góón kan, dat köönent wī döör däi krōnó-smûğt no näit säegen. Sō dróó dat sünner forelkhaid gājt, köönent wī fērer plóónen.
Padstokspringen
Net as tóól hollen wī ōk fan aksjes, däi ‘n fräisk ofkumst hebbent. Düs willent wī ‘n padstokspringen móóken. Fan frauer hēr kumt disser sport d’r fan dat däi minsken drööeğ ōwer d’ slōden kōmen mussent, däi dat allerwēgens in us kuntrājen gift. In d’ prowinsje Westfräisland word’t dat fierljeppen häil hōğ hollen un dat is elker kēr ‘n aksje wor minsken tauhôp kōment, plesæær hebbent un brūkdaum firen. Un hir net dat sülverğ problēm. Döör krōnó, net as ōk bī us kurs, köönent wī näit säegen, wenēr dat tau gājt. Wī blīvent tau gāng.
JFM diggitóól
Sünt oktōber móónd is us näej wefstē https://www.jungfraeiske-maeinskup.frl klor. Hir bünt allerlai näjs tau lēsen.
Nóó däi publikóósje fan dat interfrisian keyboard (kīkt insent: https://www.jungfraeiske-maeinskup.frl/interfrisian-keyboard/) bünt wī mit dat rebäit künstelk intelligensje, un wō wī dat föör däi Ōstfräisk Tóól brūken köönent, tau gāng west. D’r tau hebbent wī däi êrst fersöyken achter us, ‘n fulennerğen fan satsen tau ferwikkeln. Elk fan us kent dat fan däi söykmeskīnen in ‘t internet, dō wī ‘n wōrd ingēven un us föörslóón word’t wō wī däi söyek fulennerğen. Net dat sal ‘t ōk föör ‘t interfrisian keyboard gēven.
Mēr d’r tau hir: https://www.jungfraeiske-maeinskup.frl/kuenstliche-intelligenz-lernt-ostfriesisches-platt/
‘N anner projekt ferbint däi Ōstfräisk Tóól mit däi histōrje fan ‘t Ōstfräisland. Tēgen Kārst sīn bôrt sēteldent al Fräisen in däi gewesten fan d’ Äimsmû. Dor undstunnent fräisk sētels as Je’em, Ditsem of Päitjem. Us projekt is ‘n diggitóól bīlēvnispad, up dat mē infermóósjes tau däi histōrsk laugen ōwer ‘t smārtfōn ofraupen kan, dō mē in d’ wīk is. Wī willent d’r mit minsken däi histōrje fan däi Äimslaugen, rechter un lüchter kânt fan d’ Äiems, wīsen un tóól un histōrje ferbinnen.
Un wel wäit wat d’r no fan kumt? Wel het näit grāğ snippeljağt as kind spöölt? Lóót’t jau ōwerkōmen.
Dat is dat upstünts.
Ik wünsker jau ‘n mōjen hārst.
Blīvt sunt.
In d’ stē fan d’ bóósen
Thilo
Weker tóól sğrift däi Ōstfräisk Landskup?
Minsken, däi almēweğ Ōstfräisk Plat sğrīvent, bīklóógent sük ōwer däi sğrīvwîs fan däi Ōstfräisk Landskup. ‘T fālt up, dat däi Ōstfräisk Landskup ‘n büelt gâud ōstfräisk wōrden fersmit’t un näit brūken dājt, alwō däi aldağ no fóók brūkt wordent.
Däi Ōstfräisk Landskup brūkt būtendēm ‘n sğrīvwîs, däi lūdelk näit mit dat Ōstfräisk Plat tauhôp pāst. Wor kumt disser sğrīvwîs weğ un wōsō word’t säi fandóóeğ no brūkt, alwō dat d’r nóó let’t, dat höör akseptansje in däi ōstfräisk selksup minner word’t?
Däi Jungfräiske Mäinskup het sük frağt: ‘Weker tóól sğrift däi Ōstfräisk Landskup?’ Däi artikkel finnent Jī hir:
Wī wünskernt Jau fööl plesæær bī ‘t lēsen.
Interfrisian Keyboard
Däi Jungfräiske Mäinskup stöönt as êrst fräisk organisóósje däi publikóósje fan ‘n interfräisk ap, däi fan ‘Interfrisian Keyboard’ häit’t. Däi ap is fan ‘t lid Onno Feldmann ferwikkelt worden un büd’t âl fräisk tóólen ‘n kaibōrt mit integræært wōrdenbauken.
Föör dat Sóóterfräisk, dat Ōstfräisk Plat un dat Nōrdfräisk is däi ap häil wat näjs. Däi Jungfräiske Mäinskup wil mit höör stöönen fan dat projekt däi fräisk un fräisk-lēğdüüstk tóólen fauthelpen. Däi ap is al in d’ Google Play Store tau krīgen.
Künstelk intelligentsje lērt Ōstfräisk
Wī fan däi Jungfräiske Mäinskup ferwikkeln ‘n künstelk intelligentsje, däi Ōstfräisk lēren dājt. Lóóterweğ sal säi bī teksten däi up ‘t smārtfōn sğrēven worden, föörslóógen föör dat fulennerğen fan satsen lēwern.
KI helpt us ‘s wārkeldağs, fóók ōk sünner dat wī fat mārken, bī teksten, däi wī up d’ kumpjūter of up us fōns sğrīven. Wī willent, dat dat ōk up Ōstfräisk fermöögelkt word’t.
Mēr d’r tau finnent Jī up us projektsīd.
