Us feräien

Däi Jungfräiske Mäinskup is ‘n feräien, däi sük föör däi oostfräisk tóól un kultüer insetten, disser biibiihollen un in d’ taukumst läiden wil. Wii säint däi siit oover 100 joer biistóónd Jongfryske Mienskip as us föörbild un süsterorgóónisóósje. Nodans is dat poolitisk stellen fan d’ Oostfräisen in Düütskland ‘n anner, as dat fan d’ Fräisen in d’ Prowinsje Fräisland in Neerland.

Däi biilangen fan d’ fräisk minnerhaid, däi in bâajd lâan ankent is, wordent in Neerland in ‘t paarlement fan d’ prowinsje in Läiwerd döör poolitisk pertäjen ferfangen un kriigent düs wetgeevend recht. In Düütskland gift dat no ğiin räecht poolitisk ferfangen fan d’ fräisk minnerhaid in d’ leeğsaksk Landdağ of in d’ düütsk Bundsdağ.

Dat ferstaarken fan d’ fräisk biilangen kan äits funksjenäären, doo däi fräisk biisef un ‘n fräisk biigriipen in ‘t Oostfräisland wóókt of ferstarkt wordent. Dat geböört nóó ‘t mäinen fan d’ Jungfräiske Mäinskup best döör ‘t in d’ küen kriigen fan dat fräisk kumof un däi Oostfräisk Tóól. Däi Oostfräisk Tóól as fräisk-leeğdüüstk tóól un däi Sóóterfräisk Tóól as oosterlaauwerfräisk tóól kooment fandóóeğ al meer unner d’ drük fan däi hooğdüütsk tóól. Düs ferdüütskern us tóólen of wordent al fóók häil näit meer proot’t un ferdwiinent up ‘t läest.

Ook doo däi Jungfräiske Mäinskup sülst näit poolitisk tau gaang is, fersmit’t säi sepróótisem un üüterst poolitisk stroomen fan rechter un lüchter kâant, um dat disser iidjooloogiiden altiid fernäilend up selskuppen waarkent un noojt dat fertöönent fan ‘n fräej selskup nóókumt.

Net as elker feräien kan ook däi Jungfräiske Mäinskup bloot biistóón bliiven un siin waark daun, wen fööl minsken mithelpent. Jii mautent näit lid in us feräien weesen, doo Jii däi biisef fan d’ Fräisen in Oostfräisland stöönen willent. Man do ferbliid’t us dat, doo wii Jau in us Mäinskup ferwilkoomen köönent. Elk äien kan siin pâart daun. Wii nöygent düs elker minsk, us feräien tau stöönen. Elker hüelp, ne’ğeliik fan wekker tsoord, is altiid wilkoomen. Enkeld möögelkkaiden fan ‘t stöönen bünt:

  • lid worden
  • stöönen mit geld (insent of reegelmóóterğ)
  • däilen fan us inhollens in d’ soosjóóel netwaarken
  • stöönen bii aksjes (insent of reegelmóóterğ)
  • un no fööl meer